Er zijn meerdere goede redenen om de opleiding te volgen. Zo heb je als tabakoloog verschillende carrièremogelijkheden. Na deze opleiding kan je als tabakoloog aan de slag in een gezondheidscentrum of in een ziekenhuis, als zelfstandige of zelfstandige in bijberoep. 

Rookstop, het past bij een gezond leven

Eén van de recent afgestudeerde tabakologen is Maarten Vanhoyland. Hij is psychologisch consulent bij OPZC Rekem in Lanaken en heeft een passie voor psychodiagnostiek. OPZC Rekem is een organisatie die een psychiatrisch ziekenhuis en een psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT) combineert.

Maarten vertelt: “Binnen ons intern beleid ligt de focus sterk op gezond leven, zoals voldoende bewegen, gezonde voeding en het aanpakken van het metabool syndroom. Niet roken en rookstop zijn hier uiteraard onlosmakelijk aan verbonden. Toen een interne werkgroep besliste om een tabakoloog aan te werven, twijfelde ik niet. Ik solliciteerde, kreeg de job en schreef me in voor de opleiding.”

Een ‘game changer’

De start van de opleiding betekende voor Maarten een mijlpaal in zijn leven, maar stoppen met roken was dat voor hem nog meer. Na 16 jaar roken, raakte hij de laatste 6 jaar geen sigaret meer aan.  “Ik ben gestopt op de eerste schooldag van mijn zoontje Xian. Op die dag hoorde ik ook dat mijn schoonvader longkanker had. Gelukkig is hij nu genezen. Die dag was toch een gamechanger voor mij. Ik wilde dat mijn kinderen mij als een rolmodel zouden zien, niet als roker.”

Die voorbeeldfunctie trekt hij bovendien door naar zijn werkleven in OPZC Rekem. “Ik hoor vaak dat mensen moeilijkheden hebben om te stoppen met roken. Ik weet uit eigen ervaring hoe zwaar het kan zijn, en wil mensen helpen in hun poging te stoppen. Dankzij mijn ervaringen en de opleiding, kan ik hen de nodige handvaten aanreiken.”

Als tabakoloog mee het rookbeleid uitstippelen

In OPZC Rekem begeleidt Maarten zowel zorgvragers als personeelsleden bij het stoppen met roken. Die hulp komt er niet voor niets. Vanaf 1 januari 2025 geldt er een algeheel rookverbod voor alle medewerkers op de campus. “Zien roken, doet roken”, geeft Maarten aan. “Als je als zorgcentrum rookstopbegeleiding biedt aan patiënten, is het onacceptabel om de medewerkers nog te laten roken.”

Om een abrupt rookverbod te vermijden, heeft OPZC Rekem een tussenfase ingevoerd waarin wordt gevraagd niet te roken in het zicht van zorgvragers. Het zorgcentrum ontwikkelt momenteel een efficiënt rookbeleid, waarbij Maarten zijn opleiding goed kan benutten. “Als tabakoloog kan ik de kennis uit mijn opleiding perfect integreren in ons rookbeleid, samen met de inzichten van Generatie Rookvrij.”

Kwaliteitsvolle en wetenschappelijk onderbouwde opleiding

Maarten is zeer tevreden over de opleiding Tabakologie en Rookstopbegeleiding. “De opleiding biedt een sterke theoretische basis. Ik ben blij dat er experts zoals psychiaters, cardiologen en pneumologen bij betrokken zijn. Van mensen uit het veld leer je het meest en zo krijg je een brede kennis op alle vakgebieden.”

Naast theorie is er in de opleiding ook veel aandacht voor casuïstiek, praktische tips en ideeën om concreet aan de slag te gaan. “Je kunt veel uit boeken leren, maar via de opleiding krijg je de kans om in de praktijk te oefenen. De rollenspellen en oefeningen in motivationele gespreksvoering waren echt nuttig. Ik kon ook twee dagen stage lopen op de afdeling pneumologie in het ziekenhuis Maas en Kempen, waar ik veel heb opgestoken.”

De VRGT-kennisbank is voor Maarten een grote meerwaarde. “Je vindt daar letterlijk alles. Alleen al om die reden zou ik de opleiding aanbevelen.”

 “Ik raadpleeg het opleidingsmateriaal nog regelmatig”

De individuele rookstopbegeleiding in het zorgcentrum verloopt goed. Maarten plant wekelijks meerdere gesprekken met als doel zo’n 10 gesprekken per week te voeren. “De vraag is er zeker.” bevestigt hij. De job omvat niet alleen de gesprekken en de voorbereiding ervan, maar ook een aanzienlijke hoeveelheid administratie. “Die hoeveelheid had ik wat onderschat, maar gelukkig kwam dit tijdens de opleiding voldoende aan bod. Zo leerden we ook over regelgeving rondom tegemoetkoming en facturatie, kennis die nu goed van pas komt.”

Ook als afgestudeerd tabakoloog blijft de opleiding interessant om op terug te vallen. “Als psychologisch consulent had ik al wat kennis over psychologie en psychiatrie, maar ik raadpleeg nog regelmatig het opleidingsmateriaal om informatie op te zoeken over pleisters en medicijnen. Dat is kennis die een apotheker of arts vaak beter beheerst. Een apotheker zal dan weer meer willen leren over motivationele gespreksvoering.”

Opgeleid voor alle doelgroepen

Omdat hij in een psychiatrisch ziekenhuis werkt, komt Maarten in contact met uiteenlopende doelgroepen. “Als tabakoloog werk je voor alle afdelingen, van ouderenzorg tot forensische en crisisafdelingen. Vaak gaat het om mensen met meerdere problematieken, zoals de combinatie van rookverslaving en depressie. Meestal zijn het mensen die dagelijks roken, niet slechts af en toe.”

Sommige gevallen blijven hem bij. “Als iemand door zijn rookverslaving geen geld meer heeft om voedsel te kopen, raakt dat me. Maar ik blijf niet bij de pakken neerzitten. Elk rookprofiel vraagt om een andere aanpak en voor elke rookstopafspraak maak ik een plan. Vaak neemt het gesprek toch een onverwachte wending,” lacht Maarten. “Dat maakt het werk als tabakoloog net interessant.”

Motiveren tot stoppen

Wat Maarten het meest verrast, is de interactie tussen de patiënt en de tabakoloog. “Motivationele gespreksvoering was een belangrijk onderdeel van de opleiding, maar ik merk dat veel patiënten al zeer gemotiveerd zijn om te stoppen. Dan stel ik hen vragen over hun eigen ideeën over hoe ze willen stoppen. Als een methode niet werkt, zoeken we samen naar een andere aanpak.”

Voor mensen die onverwacht moeten stoppen met de rookstopbegeleiding, bv omwille van plotse verhuizing of familiale omstandigheden, is Maarten bezig een op maat pakket samen te stellen. “Dat pakket zal onder andere een lijst met tabakologen in de buurt bevatten, interessante boeken en de telefoonnummers van Tabakstop. Ik heb veel folders, maar ik zoek naar wat zorgvragers echt nodig hebben.”

Conclusie

Als tabakoloog is het telkens opnieuw aanpassen aan de persoon die  voor je zit, aan de situatie, aan een specifieke context,...  “In iedere roker zit een stopper, leerde ik in de opleiding. Het is onze taak om die naar boven te halen”, zegt hij met een glimlach. “En zo blijft het werk boeiend en uitdagend.”